W Japonii oraz innych krajach azjatyckich tradycyjnymi potrawami są dania rybne oraz te, których głównym składnikiem są owoce morza. Jako że kuchnia japońska osiąga coraz większą popularność w krajach europejskich, poniżej przedstawiamy jej krótką charakterystykę.
Tradycja kulinarna w Kraju Kwitnącej Wiśni
Głównymi składnikami potraw charakterystycznych dla kuchni japońskiej są warzywa, ryby i owoce morza. Unikanie tłustych i kalorycznych produktów spożywczych przez Japończyków sprawia z kolei, że ich Japończyków jest lekkostrawna, pozbawiona szkodliwego dla zdrowia tłuszczu i wysoce zbilansowana. Choć w krajach zachodnich coraz większą popularnością cieszą się japońskie potrawy takie, jak chirashi, sashimi, ramen, tempera czy matcha, klasycznym na gruncie europejskim smakiem jest znane od lat sushi.
Sushi w sztuce kulinarnej Japonii
Na tradycyjne, japońskie sushi składają się plastry świeżej, surowej ryby, które zostają wymieszane, ułożone warstwami lub zwinięte w rolkę ze specjalnie przygotowanym do tej potrawy ryżem. Do przyrządzenia sushi wykorzystuje się mięso ryb morskich lub słodkowodnych (np. tuńczyka, łososia, serioli lub lucjana czerownego) i owoców morza (m.in. krewetek czy kalmarów). Obowiązkowym składnikiem sushi jest także kleisty, zaprawiony octem ryż, na którym układa się rybę lub ją w niego zawija. Wewnątrz sushi znaleźć można także warzywa – np. pędy bambusa, paprykę, ogórka lub awokado. Zewnętrzną warstwę dania stanowią z kolei często tzw. nori, czyli algi morskie. Gotowe sushi podaje się z dodatkiem ziaren białego lub czarnego sezamu, sosem sojowym, chrzanem wasabi, imbirem lub rzodkwią daikon. W zależności od rodzaju składników użytych do przygotowania sushi oraz ich proporcji wyróżnia się kilka jego odmian. Do najpopularniejszych gatunków sushi należą: nigiri, hoso-maki, futo-maki oraz ura-maki.
Najpopularniejsze odmiany sushi
Nigiri to najprostszy w przygotowaniu rodzaj sushi. Przybiera ono postać prostopadłościanu, uformowanego z kleistego ryżu z dodatkiem octu. Na tak uformowanych kawałkach układa się dowolną rybę lub owoce morza, np. krewetki.
Bardziej skomplikowaną odmianą sushi jest hoso-maki. Od nigiri odróżnia je to, iż stanowi ono formę owiniętą w nori. Oprócz alg morskich na zewnątrz w środku znaleźć można w nim również świeże pędy bambusa lub kawałki warzyw, np. ogórka. Jeśli sushi jest większych rozmiarów niż te zbliżone do wyglądu tradycyjnego nigiri, przybiera nazwę futo-maki.
Zmodyfikowaną wersją japońskiego maki stanowi także ura-maki. Jest ona o tyle ciekawa, iż jej charakterystyczną cechą jest odwrotna kolejność przyrządzania. Sushi tego rodzaju przygotowywane jest – podobnie jak inne tego typu dania – na bambusowej macie, jednak najpierw układa się na niej ryż i algi morskie, a później pozostałe składniki. Efektem uzyskanym po zrolowaniu maty jest rolka sushi, której zewnętrzną warstwę stanowią nie wodorosty, a kleisty ryż. Gotowe ura-maki obtacza się ponadto w ziarnach sezamu.
Sushi w Warszawie, czyli jak Polacy pokochali sushi?
Jak pokazują dane statystyczne coraz częściej sięgamy po specjały kuchni japońskiej, a liczba lokali gastronomicznych, w tym właśnie sushi w Warszawie, w Polsce znacząco wzrasta. Najwięcej sushi barów i japońskich restauracji znajduje się w Warszawie – do 2010 roku w stolicy odnotowano bowiem powstanie blisko 300 tego typu miejsc (Y. Shibata, 2016). Dane te jednoznacznie wskazują, iż Polacy pokochali sushi i cenią jego walory smakowe.
Źródło: Y. Shibata, Konsumpcja globalnej kultury japońskiej we współczesnej Polsce, w: Przemiany kulturowe we współczesnej Polsce. Ramy, właściwości, epizody, pod red. J. Kurczewskiej, Warszawa 2016.